فهرست مطالب

مجله چغندر قند
سال هفدهم شماره 1 (بهار و تابستان 1380)

  • تاریخ انتشار: 1380/05/11
  • تعداد عناوین: 5
|
  • مقاله پژوهشی
  • علی جلیلیان، علیرضا شیروانی، عادل نعمتی، جهانشاه بساطی صفحات 1-14
    کمبود آب یکی از موانع عمده افزایش تولید محصولات کشاورزی در ایران می باشد، کمبود آب در کشور واقعیتی انکارناپذیر است که استفاده از روش های بهینه سازی مصرف آب می تواند تا حدودی در این خصوص ره گشا باشد. یکی از راه هایی که می تواند استفاده از آب کشاورزی را بهتر واقتصادی تر نماید، تکنیک کم آبیاری است. لذا جهت تعیین بهترین دور آبیاری ومقدار مصرف بهینه آب در گیاه چغندرقند و ارزیابی اقتصادی آن، این تحقیق با سه فاکتور شامل دور آبیاری، در دو سطح هشت و 12 روز، کود ازته در دوسطح (توصیه بر اساس تجزیه خاک ومصرف دو سوم آن) و مقدار آب در چهار سطح 100، 80، 60 و50 درصد نیاز آبی کامل گیاه چغندرقند طی سال های 78 –1377 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ماهیدشت کرمانشاه اجرا گردید.
    این آزمایش به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد که دور آبیاری در پلات اصلی، کود ازت و مقادیر آب به صورت فاکتوریل در پلات های فرعی قرار گرفتند. آبیاری به روش نشتی انجام شد و مقادیر آب مصرفی با استفاده از کنتور حجمی اندازه گیری و کنترل گردید. تجزیه مرکب داده های به دست آمده از تحقیق نشان داد که کاربرد مقادیر مختلف آب بر روی عملکرد ریشه، عملکرد شکر خالص و ناخالص اثر بسیار معنی داری داشته است، به طوری که با مصرف 100درصد نیاز آبی 8/52 تن در هکتار و با مصرف 80 درصد نیاز آبی چغندرقند 2/48 تن در هکتار ریشه تولید شده است، تجزیه و تحلیل اقتصادی نتایج نشان داد که مصرف 80 درصد نیاز آبی بیشترین سود خالص را دارد. دور آبیاری هشت و 12 روز تفاوت معنی داری بر روی صفات مورد بررسی نداشته است. بنابراین دور آبیاری 12 روز توصیه می گردد. در این بررسی تیمارهای کودی ازت نیز تفاوت معنی داری نشان نداد.
    کلیدواژگان: چغندر قند، کم آبیاری، دور آبیاری، کود ازته، ماهیدشت، مصرف بهینه آب
  • ساسان کشاورز، محمود مصباح، ذبیح الله رنجی، رضا امیری صفحات 15-36
    به منظور تجزیه پایداری و بررسی اثر متقابل ژنوتیپ * محیط، هشت رقم تجارتی چغندرقند به مدت سه سال در هشت منطقه مهم چغندرکاری کشور شامل کرج، مشهد، میاندوآب، اصفهان، شیراز، کرمانشاه، مغان و همدان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار بررسی شدند. ارقام مورد بررسی شامل BR1، 7233، PP.8، IC، 7233-P29، PP22، H5505 و 41RT بود. پس از تجزیه واریانس ساده و مرکب، شاخص های پایداری شامل واریانس محیطی، ضریب تغییرات محیطی، اکووالانس ریک، واریانس پایداری شوکلا، ضریب رگرسیونی خطی، میانگین مربعات انحراف از خط رگرسیون، ضریب تشخیص خطی و واریانس درون مکانی برای شش صفت عملکرد ریشه (RY)، عملکرد شکر ناخالص (SY)، عملکرد شکر خالص (WSY)، ضریب استحصال(Yield)، نسبت پتاسیم به عیار قند(K/S) و نسبت مجموع سدیم و پتاسیم به عیار قند (KNa/S) محاسبه و با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب حاکی از تفاوت های ژنتیکی بین ارقام و وجود اختلاف های آماری بین مناطق و سال های مختلف بود. اثر متقابل ژنوتیپ × محیط برای صفات RY، SY، Yield، K/S و KNa/S و اثر متقابل ژنوتیپ × مکان در صفت WSY معنی دار گردید. نتایج حاصله از تجزیه پایداری، بیانگر مطلوبیت بیشتر رقم IC در مقایسه با سایر ارقام بود زیرا که رقم مذکور بر اساس تمامی پارامترهای مورد استفاده از لحاظ سه صفت بسیار مهم عملکرد ریشه، عملکرد شکر ناخالص و عملکرد شکر خالص به عنوان رقمی کاملا پایدار مشخص گردید. در تمامی صفات مورد مطالعه، دو پارامتر اکووالانس ریک و واریانس پایداری شوکلا، در تعیین ارقام پایدار، کاملا مشابه عمل نمودند، لیکن دو شاخص واریانس محیطی و ضریب تغییرات محیطی هر چند که در اکثر صفات شبیه یکدیگر بودند، دو پارامتر کاملا مشابه، تشخیص داده نشدند. بین دو پارامتر میانگین مربعات انحراف از خط رگرسیون و ضریب تشخیص خطی نیز برای تمامی صفات، همبستگی بالائی مشاهده گردید. وجود همبستگی بین این دو پارامتر به لحاظ اینکه هر دو میزان برازش خط رگرسیون را نشان می دهند قابل انتظار بود.
    کلیدواژگان: چغندرقند، پایداری، واریانس، رگرسیون، ارقام، پارامترهای پایداری
  • نسرین یاوری، سیدیعقوب صادقیان، محمود مصباح صفحات 37-43
    بذرهای پنج لاین متحمل، دو لاین حساس و دو لاین نسبتا متحمل به تنش خشکی چغندرقند، شسته و ضدعفونی گردید، سپس خشک شده، و در محیط آب و آگار در شرایط درون شیشه کشت شد. این بررسی در قالب آزمایش فاکتوریل با سه تکرار و 20 عدد بذر در هر تیمار در دو محیط بدون تنش خشکی و سه سطح تنش خشکی با استفاده از غلظت های صفر، 2/0 و 3/0 مولار (فشار اسمزی حدود صفر، 5- و 7- بار) مانیتول اجرا شد. صفات درصد جوانه زنی بذر، طول ریشه جوانه بذری، وزن تر و خشک کوتیلدون و وزن ریشه جوانه بذری پس از پایان دوره 28 روزه آزمایش برای تیمارها اندازه گیری شد و مقادیر نسبی هر یک از صفات نسبت به شرایط بدون تنش به دست آمد. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تفاوت های مشاهده شده میان لاینها برای درصد جوانه زنی بذر، وزن تر کولتیدون و ریشه و طول ریشه معنی دار بوده است. در بین لاین های مورد آزمایش و بین سطوح تنش تفاوت معنی دار مشاهده شد. تنوع ژنتیکی میان ژنوتیپ ها به جز مقادیر وزن خشک برای کلیه صفات مشاهده شد. لاین های متحمل از نظر درصد جوانه زنی و میزان رشد جوانه بذری در شرایط بدون تنش برتر بودند. نتایج آزمایش نشان داد که در انتخاب ژنوتیپ های بالقوه متحمل می توان از نتایج حاصل از ارزیابی تحمل به تنش خشکی در مراحل اولیه رشد گیاهچه چغندرقند بهره برد.
    کلیدواژگان: تنش خشکی، جوانه زنی، مانیتول، درون شیشه، چغندرقند، گیاهچه
  • صادق جلالی، محمود اخوت، غلامحسین مصاحبی، محمد ناصر ارجمند صفحات 44-56
    از مناطق مختلف چغندرکاری کرج دو ویروس که علائم موزائیک را نشان میدادند جدا و در دو گروه قرار گرفتند، دامنه میزبانی جدایه های گروه اول محدود به گیاهان خانواده اسفناج (Chenopodiaceae) و تاج خروس (Amaranthaceae) بود. عصاره گیاهی حاوی این جدایه ها مربوط به ویروس موزائیک چغندرقند (Beet Mosaic Virus) در آزمایش سرولوژیک نشت متقابل در آگار در برابر آنتی سرم واکنش مثبت نشان داد و در مطالعات میکروسکپ الکترونی پیکره های ویروس به صورت رشته های خمش پذیر به طول 740-720 نانومتر مشاهده شد. درجه حرارت بی اثر شدن ویروس در مدت 10 دقیقه 55 درجه سانتیگراد، حد نهایی رقت آن 3-10 و پایداری آن در شرایط آزمایشگاه دو روز تعیین گردید. این ویروس توسط شته سبز هلو (Myzus persicae) بعد از یک دقیقه تغذیه از گیاه آلوده با کارآئی 3/53 به گیاهان سالم چغندر انتقال یافت. جدایه های گروه دوم که از نمونه های چغندرقند مناطق شهریار و کمال آباد جدا گردید، روی لوبیا چشم بلبلی Vigna unquiculata، باقلا Vicia fabaeو انواع سلمک Chenopodium spp. لکه های موضعی به صورت نکروتیک ایجاد کرده و در گیاهانی از خانواده کدوئیان (Cucurbitaceae) و بادمجانیان (Solanaceae) سیستمیک شد. در آزمایش سرولوژیک نشت متقابل در آگار در برابر استرین تیپ ویروس موزائیک خیار Cucumber Mosaic Virus واکنش مثبت نشان داد و در مطالعات میکروسکپ الکترونی پیکره های چند وجهی آن به قطر 30-28 نانومتر مشاهده شد. درجه حرارت بی اثر شدن آن در مدت 10 دقیقه 60 درجه سانتیگراد، حد نهایی رقت آن 4-10 و پایداری آن در آزمایشگاه یک روز تعیین گردید. این ویروس بوسیله شته سبز هلو از بوته های آلوده با کارایی 7/11 درصد به بوته های سالم انتقال یافت.
    کلیدواژگان: چغندرقند، ویروس موزائیک، جداسازی، جدایه ها
  • ذبیح الله رنجی، حمید شریفی، کریم کاظمین خواه صفحات 57-65
    در این بررسی تاثیر درجه حرارت و سایر عوامل هواشناسی در زمان رسیدن بذر بر ورنالیزه شدن و رابطه آن با بولتینگ و کمیت و کیفیت چغندرقند در سال دوم در مزارع دزفول مطالعه گردید. در دوره پنج ساله 76- 1372 با استفاده از والدین یک رقم بذر مولتی ژرم مقاوم به بولتینگ هر ساله اقدام به تولید بذر در کرج (منطقه معتدل) و اردبیل (منطقه سردسیر) گردید و بذر تولیدی در پائیز همان سال در مرکز تحقیقات صفی آباد دزفول مورد آزمون قرار گرفت. به دلیل کثرت داده ها در تجزیه و تحلیل اطلاعات از میانگین پنج ساله استفاده گردید که شامل درصد بولتینگ، عملکرد ریشه، عیار قند، عملکردقند سفید، میزان ازت، سدیم و پتاسیم بود. درصد بولتینگ در بذر تولیدی کرج به طور میانگین معادل 6/5 درصد و در بذر تولیدی منطقه اردبیل 12/8 درصد بود که تفاوت آنها از لحاظ آماری در سطح اعتماد پنج درصد معنی دار بود. میانگین عملکرد ریشه در بذر تولیدی کرج معادل 90/62 تن در هکتار و در بذر تولیدی اردبیل 67/60 تن در هکتار بود که اختلاف معنی داری نداشتند. میانگین درصد قند در بذر تولیدی سال های مختلف در کرج 75/14 درصد بود که نسبت به بذر اردبیل با 55/14 درصد تفاوت معنی داری نداشت. میانگین عملکردقند سفید بذر کرج 77/7 و بذر اردبیل 25/7 تن در هکتار بود که تفاوت آنها در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. از نظر ناخالصی که عمدتا مربوط به ذخیره ازت، سدیم و پتاسیم در ریشه است مناطق تولید بذر اختلاف معنی دار نشان ندادند. با در نظر گرفتن صفات درصد بولتینگ، عملکرد ریشه، درصد قند و عملکرد قند سفید، بذر تولیدی کرج نسبت به بذر تولیدی اردبیل در رقم مورد بررسی برتری نسبی داشت.
    کلیدواژگان: بولتینگ، تولید بذر، شرایط اقلیمی، درجه حرارت، مقاومت و اشتکلینگ
|
  • A. Jalilian, A. R. Shirvani, A. Neamati, J. Basati Pages 1-14
    One of the biggest barriers for agricultural production in Iran is water deficit. However, certain optimum approaches for water application can solve this problem. Deficit irrigation technique is an approach that could have a better and economic use of water in agriculture. In this regard, a research with three factors including two irrigation intervals of 8 and 12 days, two nitrogen fertilizer levels based on soil analysis result and 2/3 use of it, and four levels of irrigation, 100, 80, 60, & 50 percent of crop water requirement, was performed on sugar beet during 1998-1999 in Mahidasht agricultural research station, Kermanshah province. The experimental design was a Factorial Split Plot with Randomized Complete Block arrangement and three replications, in which irrigation intervals represented the main plot and nitrogen fertilizer along with irrigation levels represented the sub plots. Furrow irrigation method was used and the amount of applied water was measured with a flowmeter. The combined analysis of data showed that the amount of water had a very significant effect on root yield, white and gross sugar yield. Root yields of 52.5 and 48.2 t/ha were obtained from 100 and 80 percent of crop water requirement, respectively. However, from the economic point of view, the 80 percent water requirement treatment had the highest net benefit. The irrigation intervals of 8 and 12 days had no significant effects on sugar beet yield components. Therefore, the 12 days irrigation interval was recommended. Finally, the nitrogen fertilizer treatment did not show any significant effect. There was no significant difference between the nitrogen fertilizer treatments.
    Keywords: Sugar beet, Deficit Irrigation, Irrigation Interval, nitrogen fertilizer, Mahidasht, Optimum water use
  • S. Keshavarz, M. Mesbah, R. Amiri Pages 15-36
    To perform stability analysis and study G*E interaction, eight commercial sugar beet varieties were evaluated in eight major sugar beet producing areas of Karaj, Mashad, Miandoab, Esfahan, Shiraz, Kermanshah, Moghan and Hamadan in three years using a Randomized Complete Block Design with four replications. The evaluated varieties were BR1, 7233, PP.8, IC, 7233-P29, PP22, H5505 and 41RT. Having done the simple and combined analysis, the stability parameters such as environmental variation, environmental coefficient of variation, Wrick’s ecovalence, stability variance (Shukla), coefficient of linear regression, mean square of deviation from regression, linear coefficient of determination and intralocation variation for six traits including RY, SY, WSY, Yield, K/S and KNa/S were calculated and compared with each other. Results of the combined analysis showed a significant difference in genetic variation among varieties for all traits and between years and locations, too. G * E interaction for RY, SY, Yield, K/S and Kna/s and G *L interactions for WSY were significant. Results derived from stability analysis showed the utmost utility of the variety, IC, in comparison with other varieties, because of its absolute stability based on three important traits: RY, SY and WSY. Two parameters, Wrick’s equivalence and stability Variance of Shukla, were shown to be exactly the same to determine the stable variety. Environmental variation and environmental coefficient of variation, in spite of having similarities in most traits, was not completely the same. There was a high correlation between the mean square of determination from regression and linear coefficient of determination in all traits and it was expectable because they both show the fitness of regression line.
    Keywords: Sugar beet, stability, Variance, Regression, Varieties
  • N. Yavari, S.Y. Sadeghian, M. Mesbah Pages 37-43
    Seeds of nine sugar beet lines: five drought tolerant, two susceptible, and two medium tolerant were washed, sterilised, dried, and sown in water agar medium for germination test. Seedling growth characters such as cotyledon fresh weight (CFW), cotyledon dry weight (CDW), root fresh weight (RFW), root dry weight (RDW), and root length (RL) were determined after the end of 28 days period of experiment. Mannitol was used as osmotic stress inducing substance at 0.0, 0.2, and 0.3M concentrations using a factorial design with three replications and 20 seeds per treatment. Relative germination percentage was determined as the germination ratio in the two stresses levels to that of the control (0.0 M Mannitol). Similarly, relative growth of RL, RFW, and CFW were also determined for sugar beet seedlings. Significant differences were found between stress levels for all seedling characters. Great genetic variation was found among genotypes for the germination rate and seedling characters except for CDW and RDW. Under nonstress condition, relative germination % and relative growth % for tolerant genotypes were greater than those of susceptible genotypes at early growth stage of seedlings. Results showed that drought tolerance could be expressed even in the seedling stages of sugar beet plant and may be considered as a criterion for early screening of potentially drought tolerant genotypes.
    Keywords: Sugar beet, Drought stress, Germination, In vitro, Mannitol
  • S.Jalali, M. Okhovvat, Gh. Mossahebi, M. N. Arjmand Pages 44-56
    Two different viruses were isolated from sugar beet growing areas in Karaj, which caused mosaic symptoms. Collected samples were classified in two different groups. The host range of the first group was confined to some species in Chenopodiaceae and Amaranthaceae families. The sap of infected plants reacted positively with Beet Mosaic Virus antisera in ouchterlony double-diffusion test. Electron microscopy of infected plant’s sap revealed filamentous particles measured roughly 720-740 nm long.Thermal inactivation point was 55oc for 10 min., dilution end point 10-3 and longevity in vitro was two days. This virus was transmitted by green peach aphid (Myzus persicae) in non-persistent manner with 53.3 efficiency.Isolats in the second group caused necrotic local lesion in Vigna unguiculata, vicia faba and Chenopodium amaranticolor and became systemic in cucurbitaceaous and solonaceaous hosts. The infected sap of this virus reacted positively with Cucumber Mosaic Virus (type-Strein) antiserum. Upon electron microscopy, the isometric particles of the virus were measured 30nm. in diameter. Thermal inactivation point of this virus was 60 oc for 10min, dilution end point 10-4 and longevity in vitro was one day under greenhouse conditions. This virus was transmitted by the green peach aphid in non-persistent manner with 11.7 percent efficiency.
    Keywords: Sugar beet, Mosaic Virus
  • Z. Ranji, H. Sharifi, K. Kazeminkhah Pages 57-65
    This research was to find the effects of low temperature during seed maturity on vernalization and it’s relationship with Bolting and yield and quality of sugar beet in Dezful. In a 5 years period of time. Seeds from one multigerm bolting resistant variety were produced in Karadj, a temperate region, and Ardebil, a cold region, every year and evaluated in Dezful area for Bolting, root yield, sugar content, white sugar yield, sodium, potassium and nitrogen.Results showed that the average of Bolting percentage was 5.6% and 8.12% in Karadj and Ardebil, respectively and there was a significant difference in 5% level of probability. Average root yield was 62.9 and 60.67 t/ha in Karadj and Ardebil, respectively. There was no significant difference between them in 5% level of probability. There were significant differences between seed production years, sowing dates and sugar content. The average of sugar content was 14.75 % in Karadj and 14.5 % in Ardebil. White sugar yield was 7.77 in Karadj and 7.25 t/ha in Ardebil and there was a significant difference in 5% level of probability. Considering bolting rate, sugar yield, sugar content and white sugar yield, the seed produced in Karadj was better than that of Ardebil. Therefore, it may be stated that the rate of bolting and its quantitative and qualitative traits were affected by the environmental conditions in each area.
    Keywords: Sugar beet, Drought stress, Germination, In vitro, Mannitol